Κυριακή 26 Μαρτίου 2023

Μια Κυριακή του Μάρτη

Και μια Σαρακοστή!

Αγαπημένο μου ημερολόγιο,

Ο μήνας Μάρτης φτάνει προς το τέλος του. Σήμερα μετακινήσαμε τους δείκτες των ρολογιών κατά μία ώρα μπροστά. Έτσι θα έχουμε από εδώ και στο εξής μεγαλύτερη μέρα, φως!

Ο Μάρτης είναι ένας μήνας με πολλά ονόματα.

Ωστόσο λόγω αλλαγής των κλιματικών συνθηκών τα τελευταία χρόνια δεν δικαιολογούνται πολλά από αυτά. Η παράδοσή μας όμως είναι ζωντανή!

Ο Μάρτης αρχικά ήταν ο πρώτος μήνας του δεκάμηνου Ρωμαϊκού ημερολογίου, λόγω της εαρινής ισημερίας. Πήρε το όνομά του από τον Θεό Άρη (Mars, Martious στα λατινικά), γενάρχης των Ρωμαίων.

Αργότερα πήρε την τρίτη θέση στο ημερολόγιο αφού προστέθηκαν δύο μήνες ακόμη, ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος.

Σύμφωνα με μια παράδοση, ο Μάρτιος έπαψε να είναι ο πρώτος μήνας του έτους, επειδή οι άλλοι μήνες του αφαίρεσαν τα πρωτεία και τα έδωσαν στο Γενάρη, επειδή τους ξεγέλασε πίνοντας όλο το κρασί από το κοινό τους βαρέλι. Τότε, όταν ο Μάρτης θυμάται το κρασί που ήπιε, χαμογελάει και ο καιρός είναι ξάστερος, όταν όμως θυμάται την τιμωρία του και τα πρωτεία που έχασε, κλαίει και ο καιρός είναι βροχερός.

Έτσι τον Μάρτη επειδή οι καιρικές συνθήκες ήταν ασταθείς κατά τη διάρκειά του, τον έλεγαν Κλαψομάρτη και Πεντάγνωμο.

«Ο Μάρτης ο Πεντάγνωμος, πέντε φορές εχιόνισε και πάλι το μετάνιωσε που δεν εξαναχιόνισε.»

«Μάρτης, γδάρτης και κακός παλουκοκαύτης.»

«Κάλλιο Μάρτης στις γωνιές, παρά Μάρτης στις αυλές.»

Παρ' όλα αυτά όμως είναι και Φυτευτής, γιατί είναι ο καταλληλότερος μήνας για το φύτεμα των δέντρων.

Λόγω της γιορτής του Ευαγγελισμού λέγεται Βαγγελιώτης. Τον Μάρτη ξεκινάει η Άνοιξη, γι' αυτό και ονομάζεται Ανοιξιάτης.

Χαρακτηριστική είναι η παροιμία, «Από Μάρτη καλοκαίρι, κι από Αύγουστο χειμώνα».

Ο Μάρτης περιλαμβάνει επίσης και το κύριο μέρος της Σαρακοστής και γι' αυτό μια παροιμία λέει:

«Δε λείπει ο Μάρτης από τη Σαρακοστή», ή «Λείπει ο Μάρτης από τη Σαρακοστή»; που λέγεται για άτομα που παρευρίσκονται ή αναμειγνύονται παντού.


Κι άλλες παροιμίες για τον Μάρτη

«Τον Μάρτη στον ήλιο μην κοιμηθείς.»

«Φύλαγε ξύλα για τον Μάρτη να μην κάψεις τα παλούκια.»

«Μάρτης έβρεχε κι ο θεριστής χαιρόταν.»



Και τώρα πάμε στο ποίημα του βιβλίου Α' δημοτικού:





👉Ας ακούσουμε το ποίημα του Ν. Γκάτσου από τη Δήμητρα Γαλάνη σε μουσική του Λουκιανού Κηλαηδόνη









Τι βλέπουμε στο έργο τέχνης;


Κωνσταντίνος Παρθένης, Το λιμάνι της Καλαμάτας, 1911




Το λιμάνι της Καλαμάτας


Φυλλάδιο 

👉http://teachergeorgiasclass.weebly.com/uploads/4/5/0/7/45072177/%CE%9C%CE%B9%CE%B1_%CE%9A%CF%85%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%AE_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%9C%CE%AC%CF%81%CF%84%CE%B7.pdf 

Σάββατο 25 Μαρτίου 2023

Το μικρό κλεφτόπουλο

Δημοτικό τραγούδι

Αγαπημένο μου ημερολόγιο,

Σήμερα, 25η Μαρτίου 2023, η μέρα είναι ηλιόλουστη! Στο μυαλό μου σαν ηλιαχτίδα ήρθε εκείνο το τραγουδάκι, το ξεχασμένο, για το μικρό κλεφτόπουλο, που τραγουδούσαμε από τα παιδικά μας χρόνια...Μ' αυτό θ' ασχοληθώ σήμερα.




👉Το μικρό κλεφτόπουλο


Κλέφτες

Κλέφτες ονομάζονταν εκείνοι που άφησαν τις πεδινές περιοχές και αποσύρθηκαν σε άγονες, ορεινές περιοχές για να αποφύγουν τα τουρκικά κέντρα.

Ζούσαν οπλισμένοι κάτω από δύσκολες συνθήκες, αναγκάζονταν να μετακινούνται συνεχώς και να είναι σε επιφυλακή. Όποτε δε βρίσκονταν σε μάχη εξασκούνταν πολύ και σκληρά, γι' αυτό η τεχνική τους ήταν άρτια (κλεφτοπόλεμος).

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%BB%CE%AD%CF%86%CF%84%CE%B5%CF%82


Το μικρό κλεφτόπουλο «δεν παίζει, δε χορεύει».

Δεν αφήνει τον εαυτό του να διασκεδάσει και να χαρεί όπως οι άλλοι κλέφτες γιατί αισθάνεται οργή για τους Τούρκους κατακτητές. Δείχνει το πάθος του και την μεγάλη του θέληση να είναι πάντα ετοιμοπόλεμο.

Το κλεφτόπουλο μιλάει στο τουφέκι του.

Το κλεφτόπουλο μιλάει στο τουφέκι του με καμάρι, γιατί πολλές φορές το έσωσε απ' τον εχθρό, γι' αυτό το φροντίζει και το γυαλίζει (τροχάει = ακονίζει) ζητώντας του να το βοηθήσει και πάλι. Για ανταμοιβή τού υπόσχεται να το στολίσει (σμαλτώσει) με μάλαμα (χρυσάφι).

Για να δούμε και την παρακάτω ανάρτηση με το ποίημα του Διονύσιου Σολωμού «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι». Πώς ο Σουλιώτης μιλάει στο τουφέκι του; Μπορούμε να συγκρίνουμε τα λόγια των δύο και να εντοπίσουμε τα συναισθήματα που φανερώνουν.

👉Ελεύθεροι Πολιορκημένοι, Διονύσιος Σολωμός

Ας φανταστούμε πώς περνά ένα κλεφτόπουλο στα βουνά.

Το κλεφτόπουλο ζει μακριά από τη ζεστασιά και την ασφάλεια του σπιτιού του και των αγαπημένων του προσώπων. Περνά σκληρή καθημερινή ζωή στα δύσβατα βουνά και στις απόκρημνες πλαγιές, προσπαθώντας να κρύβεται. Κινδυνεύει να σκοτωθεί από τους Τούρκους και δεν ξεκουράζεται, ούτε διασκεδάζει και χρειάζεται να υπομένει και ν' αντέχει τις ταλαιπωρίες. Το μυαλό του είναι απασχολημένο συνέχεια με τη λευτεριά της πατρίδας του. Αυτός είναι ο βασικός σκοπός του.


Λίγα λόγια για το δημοτικό τραγούδι

Το δημοτικό τραγούδι είναι ένα είδος λαϊκού  τραγουδιού της υπαίθρου, που διαδιδόταν «από στόμα σε στόμα» (προφορικά). Το δημοτικό τραγούδι αναφέρεται σε όλες τις εκδηλώσεις της ανθρώπινης ζωής, όπως η γέννηση, η αγάπη, ο θάνατος, ο πόλεμος, η ξενιτιά. Εκφράζει τα αισθήματα του λαού μας (δήμος) και τις αντιλήψεις του.

Και τώρα μπορούμε να τραγουδήσουμε:



«...πολλές φορές με γλίτωσες, βόηθα και τούτ' την ώρα...»