Η αγκαλιά: Ο μύθος της Αθηνάς και του Ποσειδώνα

Συνέντευξη

Αγαπημένο μου ημερολόγιο,

Την Πέμπτη στις 17.03.22 κάναμε άλλη μια βόλτα στη γειτονιά. Αυτή τη φορά ο σκοπός ήταν να προσεγγίσουμε τον μύθο για το όνομα της Αθήνας, της πόλης μας, να δούμε από κοντά τις ελιές στην Ακρόπολη και να πάρουμε μια συνέντευξη.

Στο τέλος διαβάσαμε το ποίημα ''Η ελιά '' του Κωστή Παλαμά.

Ψάχνοντας τον μύθο

Κάποτε, παιδιά, στην αρχαία Ελλάδα, υπήρχε μια πόλη που την έλεγαν Ακτή ή Ακτική και είχε πάρει το όνομά της από τον Ακταίο, τον πρώτο της βασιλιά.

-Η οδός παιδιά, που βρίσκεται το σχολείο μας.

Το δεύτερο όνομά της ήταν Κεκροπία και είχε προέλθει από τον βασιλιά Κέκροπα (Κέκρωψ), ο οποίος διαδέχτηκε τον Ακταίο, αφού παντρεύτηκε την κόρη του.

Μια μέρα και όταν ο Κέκροπας βρισκόταν στην Ακρόπολη να επιβλέπει το χτίσιμο της νέας πόλης, τον πλησίασε ο Ποσειδώνας.

Ο Ποσειδώνας πρώτος του ζήτησε να του προσφέρει την προστασία της πόλης και για χάρη του να την ονομάσει ''Ποσειδωνία''.

''Αν το κάνεις αυτό, η πόλη σου θα γίνει θαλασσοκράτειρα'' του είπε και χτύπησε με δύναμη την τρίαινα στον βράχο.

Στο μέρος που χτύπησε, δημιουργήθηκε μια πηγή και ξεπήδησε αλμυρό νερό. Η πηγή είναι γνωστή ως ''Ερεχθηίδα θάλασσα''.

''Αυτό είναι το δώρο μου για την πόλη σου'' του είπε κι έφυγε.

Τότε παρουσιάστηκε και η Αθηνά, η θεά της σοφίας και ζήτησε κι αυτή να της προσφερθεί η πόλη για να την προστατεύει και να πάρει το όνομά της.

''Αν το κάνεις, θα γίνει η πόλη της ομορφιάς και της γνώσης. Θα ανθίσουν οι τέχνες, τα γράμματα και οι επιστήμες!'' είπε κι αμέσως χτύπησε με το δόρυ της το βράχο και φύτρωσε μια ελιά, φορτωμένη με καρπούς.

''Αυτό είναι το δικό μου δώρο για την πόλη'' είπε.

Ο Κέκροπας δεν ήξερε ποιο δώρο να διαλέξει. Έτσι οι θεοί, αλλά και οι κάτοικοι της πόλης που θέλησαν να τον βοηθήσουν, αποφάσισαν ότι η ελιά ήταν το καλύτερο δώρο για την πόλη και για χάρη της θεάς Αθηνάς, την ονόμασαν Αθήνα!

Η θεά Αθηνά κέρδισε τον αγώνα και

έγινε προστάτιδα της πόλης.

Από τότε, αυτή η ιερή ελιά που βλάστησε κοντά στο Ερεχθείο, επάνω στον ιερό βράχο της Ακρόπολης και έπειτα γύρω από την Αθήνα έγινε το σύμβολο της πόλης και αλίμονο σε όποιον τολμούσε να την πειράξει, αφού η τιμωρία ήταν ο εξοστρακισμός (τον έδιωχναν από την πόλη) ή ο θάνατος.

Όπως αναφέρει σχετικά ο Ηρόδοτος, ο ιστορικός, μέχρι την εποχή που η Αθηνά δώρισε την πρώτη ελιά στην Αθήνα, δεν υπήρχαν πουθενά αλλού ελιές στη γη.

Ο μύθος, παιδιά, είναι γνωστός.

Ωστόσο πάντα μαθαίνουμε κάτι περισσότερο.

Ποιος θεός ήταν ο Ποσειδώνας;
Ποιo ήταν το σύμβολό του;
Τι πρόσφερε στην πόλη;
Τι σημαίνει:

''θα γίνει η Αθήνα θαλασσοκράτειρα'';

Ο Ποσειδώνας υπόσχεται ότι η Αθήνα θα κυριαρχήσει με τον στόλο της (πλοία) στις θάλασσες.

Ποια θεά ήταν η Αθηνά;
Ποιο ήταν το σύμβολό της;
Τι δώρο πρόσφερε;
Τι σημαίνει:

''θ' ανθίσουν οι τέχνες, τα γράμματα και οι επιστήμες;''

Η Αθηνά υπόσχεται ότι οι τέχνες, τα γράμματα και οι επιστήμες θα βρίσκονται σε ανάπτυξη και ευημερία.

Συζητήσαμε και εκφράσαμε τις απόψεις μας για την ονοματοδοσία της πόλης και πώς κρίνουμε την απόφαση να επιλέξουν οι κάτοικοι και οι θεοί το δώρο της Αθηνάς.

-Τι θα πρόσφερε η ελιά στους κατοίκους;

📌Η ελιά είχε συμβολική σημασία. Το δέντρο της ειρήνης, της νίκης, της ευημερίας, του πλούτου.

📌Το λάδι και οι καρποί της ελιάς αποτελούσαν ένα από τα βασικά αγαθά της διατροφής μαζί με το ψωμί, το τυρί και το κρασί.

📌Χρησιμοποιούνταν στα λυχνάρια για τον φωτισμό.

📌Άλειφαν τα σώματά τους γιατί το θεωρούσαν ιδανικό για την προστασία του δέρματος από τον ήλιο και το κρύο.

📌Το λάδι διαπίστωσαν ότι είχε θεραπευτικές ιδιότητες και ήταν σημαντικό στην υγεία. Ο Ιπποκράτης το περιέγραψε ως το τέλειο φάρμακο. Ο Όμηρος το χαρακτήρισε ως ''χρυσό υγρό''.

📌Τα φύλλα της ελιάς τα έβαζαν στα στρώματα. Αποτελούσαν και τροφή για τα ζώα κυρίως της άγριας ελιάς.

📌Το ξύλο της ελιάς το χρησιμοποιούσαν για κατασκευές αντικειμένων καθημερινής χρήσης (μπαστούνια, ρόπαλα) αλλά και για εργαλεία.

📌Επίσης ήταν αποδοτικό και ως καύσιμη ύλη για τη θέρμανση.

📌Η ελιά συνδέθηκε και με τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Για τη δημιουργία των στεφανιών που έδιναν στους νικητές χρησιμοποιήθηκαν κλαδιά αγριελιάς από την αρχαία Ολυμπία.

📌 Έφτιαχναν τον ''κότινο'' και τον πρόσφεραν ως στεφάνι αρετής για τους ολυμπιονίκες.

Αφήγηση στον κύκλο

Στη συνέχεια ας κάνουμε έναν κύκλο παιδιά κι ας αφηγηθούμε ξανά τον μύθο.

Ένας ένας θα μπαίνει μέσα και κάθε φορά θα προσθέτει κάτι από τον μύθο μέχρι να ολοκληρωθεί.

Συνέντευξη

Και τώρα ήρθε η ώρα της συνέντευξης από την ελιά.

Το φυλλάδιο μπορεί να εκτυπωθεί από εδώ👉 Συνέντευξη από ένα δέντρο

Συνέντευξη από την ελιά

-Πώς σε λένε;

Το όνομά μου είναι ελιά ή ελαιόδεντρο.

-Πόσο ύψος έχεις;

Το ύψος μου είναι 4 μέτρα περίπου.(τη μετρήσαμε)

-Πόση είναι η περίμετρος του κορμού σου;

Σε ύψος ένα μέτρο από το έδαφος που μετρήσατε είναι 56 εκατοστά ή μία και 54 η άλλη ελιά.

-Πόσων χρονών είσαι;

Δεν μπορείτε να με κόψετε για να μετρήσετε τους δακτυλίους στον κορμό μου, γι' αυτό μετρήστε από το έδαφος 1 μέτρο και μισό. Σ' αυτό το σημείο μετρήστε την περίμετρο του κορμού.

Έπειτα με τη βοήθεια της δασκάλας σας πρέπει να διαιρέσετε με το 2,5.Είναι ένας τρόπος να βρείτε την ηλικία μου.

Αφού βρήκατε 28 εκατοστά την περίμετρο στο σημείο που σας είπα, αν πείτε 28:2,5= 11περίπου.

Είμαι λοιπόν περίπου 11 χρονών. Η αδελφή μου δίπλα είναι περίπου 10.

-Πώς είναι ο κορμός σου, πώς τα φύλλα σου και πώς οι ρίζες σου;

Ο κορμός είναι καφέ με γκρι χρώμα και δείχνει λείος με όζους(εξογκώματα), όταν μεγαλώνει το δέντρο, σκληρός με γραμμές.

Τα φύλλα μου είναι μικρά, μακρόστενα(λογχοειδές), σκουροπράσινα στο πάνω μέρος και λευκά (προς ασημί) στο κάτω μέρος. Μοιάζουν σαν δέρμα δηλαδή είναι δερματώδη.

Οι ρίζες μου με στερεώνουν στο έδαφος. Αν και δεν τις βλέπετε εισχωρούν βαθιά στο έδαφος, 6-10 μέτρα, για βρουν τροφή όταν ζω σε φτωχά χώματα. Αν είναι όμως πλούσια τα χώματα μένουν πιο ψηλά.

-Ποια ζωάκια κατοικούν πάνω στα κλαδιά σου;

Κατοικούν μυρμήγκια, έντομα όπως αράχνες, μύγες αλλά και πουλιά. Το καλοκαίρι έχω παρέα τα τζιτζίκια.

-Ποια άλλα φυτά ζουν στη γειτονιά σου;

Ζουν εδώ κοντά μου πολλά αγριολούλουδα, πεύκα, κυπαρίσσια.

-Ποιοι είναι οι φίλοι σου και ποιοι οι εχθροί σου;

Οι φίλοι μου είναι όλα τα ζωάκια που μου κάνουν παρέα. Υπάρχει όμως ένα έντομο, ο δάκος, που μοιάζει με μικρή μύγα και μου καταστρέφει τον καρπό. Εχθρός μου μερικές φορές γίνεται και ο άνθρωπος όταν δεν προσέχει και ανάβει φωτιές. Πολλές αδελφές μου έχουν καεί.