Η αγκαλιά: Οι αμυγδαλιές άνθισαν

Νότα αισιοδοξίας!

Καλό μου ημερολόγιο,

Σήμερα θα σου μιλήσω γι' αυτή ''την τρελή'' όπως την αποκαλούν οι περισσότεροι, την αμυγδαλιά. Είναι το δέντρο που ανθίζει μέσα στο καταχείμωνο, αψηφώντας το κρύο του βοριά, δίνοντας την υπόσχεση στους ανθρώπους πως όπου να 'ναι η άνοιξη κοντοζυγώνει. Και μες στο κρύο του χιονιά τον αναζητά να τον κρατήσει αγκαλιά!

Δεν φεύγει από το μυαλό μου η εικόνα του αμυγδαλεώνα που ήταν πιο κάτω από το σπίτι μου. Νιώθω πολύ τυχερή που έχουν θαυμάσει τα μάτια μου τέτοιες εικόνες!

Σαν νεράιδες ντυμένες στα λευκά προσμένουν να χορέψουν αγκαλιά με τον χιονιά, στου Γενάρη τη δροσιά. Φέρνουν την ελπίδα μέσα στον παγερό και μουντό χειμώνα. Σίγουρα για τον καθένα αυτή η εικόνα συμβολίζει ή σημαίνει κάτι διαφορετικό. Η αμυγδαλιά μπορεί να θεωρηθεί σύμβολο της ''τρέλας'', της βιασύνης, της επιπολαιότητας, της απερισκεψίας αλλά και της αισιοδοξίας, της ελπίδας, της πρωτοπορίας, της αναγέννησης, της άνοιξης κ.α.

Ο Van Gogh ζωγράφισε τον πίνακα με τίτλο: ''Ανθισμένα κλαδιά Αμυγδαλιάς'' όταν πληροφορήθηκε τον ερχομό του πρώτου του ανιψιού (γιου του αδερφού του).''Το κλαδί αμυγδαλιάς'' με πινέλα, λάδι και πανί ήταν το δώρο του για τον ερχομό του νέου μέλους της οικογένειάς του εκφράζοντας τη χαρά και την αισιοδοξία του.

Άνθη αμυγδαλιάς, Βίνσεντ Βαν Γκογκ-1890

Μουσείο Βίνσεντ Βαν Γκογκ Άμστερνταμ

Κλαδί αμυγδαλιάς σε ποτήρι,Βίνσεντ Βαν Γκογκ,1888

Μουσείο Βίνσεντ Βαν Γκογκ Άμστερνταμ

Ας τη γνωρίσουμε λίγο καλύτερα

Στην Ελλάδα καλλιεργείται χιλιάδες χρόνια τώρα.

Κατάγεται από τη Μικρά Ασία. Στη Μεσόγειο τη διέδωσαν οι Αιγύπτιοι, οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι. Στη συνέχεια η καλλιέργειά της εξαπλώθηκε στη Β. Αφρική, στην Ιταλία, στην Πορτογαλία και στη Γαλλία.

Ο Έλληνας γιατρός Διοσκουρίδης που έζησε τον 1ο αιώνα μ.Χ. αναφέρει πως το αμυγδαλέλαιο το χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι ως φάρμακο καθώς και ότι παρασκεύαζαν μύρο. Η ρητίνη του δέντρου χρησιμοποιούνταν στη φαρμακευτική. Ο Ιπποκράτης αναφέρει το αμύγδαλο ως πολύτιμο βοηθό της ιατρικής, ενώ ο Αριστοτέλης δίνει ιδιαίτερη σημασία στους χυμούς των ανθέων ως τροφή των μελισσών.

Είναι καρποφόρο δέντρο που ανήκει στην οικογένεια των ροδιδών. Η αμυγδαλιά καλλιεργείται ιδιαίτερα στις περιοχές της Νότιας Ευρώπης. Το ύψος της φτάνει τα 5-6 μέτρα και είναι φυλλοβόλο. Η κόμη της είναι ακανόνιστη. Όσο τα δέντρα μεγαλώνουν, τόσο η κόμη γίνεται πιο στρογγυλή, χωρίς τελικά να γίνει. Τα φύλλα της είναι απλά, μακρόστενα, ενώ στην άκρη είναι λίγο πριονωτά. Το χρώμα τους είναι σκούρο πράσινο. Το χαρακτηριστικό της είναι ότι ανθίζει πριν ακόμη βγάλει φύλλα. Τα λουλούδια της είναι άσπρα ή ελαφρά ροζ. Οι καρποί της, τα αμύγδαλα, είναι ''δρύπες''δηλαδή με σαρκώδες περίβλημα, όπως η ελιά, η καρυδιά κ.α.

Το σχήμα τους είναι μακρύ και ποτέ στρογγυλό. Σκεπάζονται με ελαφρό χνούδι.

Το εξωτερικό μέρος του καρπού, το εξωκάρπιο, είναι λεπτό και όταν ωριμάζει ο καρπός, ξεραίνεται και ανοίγει. Το εσωτερικό του μέρος ,το ενδοκάρπιο, είναι σκληρό και ξυλώδες σε ορισμένες ποικιλίες.

Οι καρποί της αμυγδαλιάς χωρίζονται σε δυο κατηγορίες: στους πικρούς και στους γλυκούς.

Χρήση των αμυγδάλων και της αμυγδαλιάς.

Υπάρχουν πολλά προϊόντα που έχουν σχέση με την αμυγδαλιά και έχουν πολλές χρήσεις.

Τα γλυκά αμύγδαλα χρησιμοποιούνται ως ξηροί καρποί και για την παρασκευή γλυκισμάτων και ζαχαρωτών π.χ. λουκούμια αμυγδάλου, μπακλαβάδες, παστέλι αμυγδάλου, αμυγδαλωτά, σουμάδα (Χίο, Κρήτη), αμύγδαλο γλυκό κουταλιού (Χίος).

Τα πικρά αμύγδαλα τα χρησιμοποιούν στη φαρμακοβιομηχανία και στη βιομηχανία καλλυντικών (αμυγδαλέλαιο).

Το ξύλο της αμυγδαλιάς το χρησιμοποιούν για ξυλολεπτουργικές εργασίες με διάφορες επεξεργασίες.

Διατροφή

Τα αμύγδαλα είναι πολύ νόστιμα και θρεπτικά. Περιέχουν πρωτεΐνες και γι' αυτό θεωρούνται ως οι πιο θρεπτικοί ξηροί καρποί. Για τους ανθρώπους της υπαίθρου και των νησιών μας η καλλιέργεια της αμυγδαλιάς ήταν πολύ σημαντική ασχολία. Τα αμύγδαλα αποτελούσαν συμπλήρωμα της διατροφής τους, ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες μαζί με τα κάστανα, τα καρύδια, τις σταφίδες και τα ξερά σύκα.

Μυθολογία

Κάποιος βασιλιάς της Θράκης είχε μια όμορφη κόρη, τη Φυλλίδα. Όταν ο γιος του Θησέα, ο Δημοφώντας, πήγε στη Θράκη, αγάπησε τη Φυλλίδα και υποσχέθηκε να επιστρέψει γρήγορα για να την παντρευτεί. Και η Φυλλίδα αγάπησε πολύ τον Δημοφώντα.

Τι έγινε στη συνέχεια; Mπορείς να το μάθεις στο παρακάτω βίντεο.

Ακολουθούν δύο ακόμη ιστορίες με την αμυγδαλιά.

👉'''Η αμυγδαλιά που άργησε ν΄ ανθίσει''

👉''Η Μυγδαλιά και το Φεγγάρι''

Ποίηση και μουσική

Μια μυγδαλιά και δίπλα της

Μια μυγδαλιά και δίπλα της,

εσύ. Μα πότε ανθίσατε;

Στέκομαι στο παράθυρο

και σας κοιτώ και κλαίω.

Τόση χαρά δεν την μπορούν

τα μάτια.

Δος μου, Θεέ μου,

όλες τις στέρνες τ' ουρανού

να τις γιομίσω.

Νικηφόρος Βρεττάκος

''Ετίναξε την ανθισμένη αμυγδαλιά''

Ετίναξε την ανθισμένη αμυγδαλιά

με τα χεράκια της

κι εγέμισ' από άνθη η πλάτη

η αγκαλιά και τα μαλλάκια της.

Κι εγέμισ' από άνθη ...

Αχ, σαν την είδα χιονισμένη την τρελή

γλυκά τη φίλησα

της τίναξα όλα τ' άνθη από την κεφαλή

κι έτσι της μίλησα:

Της τίναξα όλα τ' άνθη...

Τρελή, σαν θες να φέρεις στα μαλλιά σου τη χιονιά

τι τόσο βιάζεσαι;

Μονάχη της θε να 'ρθει η βαρυχειμωνιά,

δεν το στοχάζεσαι;

Μονάχη της θε να 'ρθει...

Του κάκου τότε θα θυμάσαι τα παλιά

τα παιχνιδάκια σου

σκυφτή γριούλα με τα κάτασπρα μαλλιά

και τα γυαλάκια σου.

Σκυφτή γριούλα...

Γεώργιος Δροσίνης

Λίγο ακόμα

Λίγο ακόμα

θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν' ανθίζουν

τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο

τη θάλασσα να κυματίζει

λίγο ακόμα,

να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα.

Γιώργος Σεφέρης

Η αμυγδαλιά

Εγώ 'χω μιαν αμυγδαλιά

στο νου μου φυτεμένη

που μες στη βαρυχειμωνιά

την άνοιξη μου φέρνει.

Άσπρη λαμπάδα τση Λαμπρής

ποιος σε κρατεί στη χέρα

κι έχει η καρδιά ντου

ανάσταση την κάθε μιαν ημέρα.

Τραγούδι του Γ. Σταυρακάκη

Νανούρισμα

Το παιδί μου το χιονάτο

στην αμυγδαλιά από κάτω

και μαζεύει μυγδαλάκια

με τα δυο του τα χεράκια.

Γλωσσοδέτες

Έχω μια μυγδαλιά

που κάνει μύγδαλα, τσίγδαλα,

μυγδαλοτσίγδαλα,

μυγδαλοτσιγδαλότσιγδα.

Μυγδαλιά, τσιγδαλιά,

μυγδαλοτσιγδαλιά.

Αινίγματα

Δέντρο είναι όπως τ' άλλα

ο βοριάς δεν το φοβίζει.

Σα νυφούλα φορτωμένο

πρώτο το Γενάρη ανθίζει.

Τι είναι;

Πάντα πρώτη εγώ ανθίζω

και την άνοιξη καλωσορίζω.

Ποια είμαι;

Είτε κοπελούδα

είτε είμαι παιδούλα

μια φορά το χρόνο

ντύνομαι νυφούλα.

Τι είμαι;

💡Παιδιά, μπορούμε να δημιουργήσουμε και μόνοι μας γλωσσοδέτες και αινίγματα.

Παροιμία

Η καλή αμυγδαλιά ανθίζει το Γενάρη

και βαστά τα αμύγδαλα όλο τον Αλωνάρη

👉Επίσης μπορούμε να φτιάξουμε οικογένειες λέξεων με την αμυγδαλιά και να σκεφτούμε επίθετα που ταιριάζουν με την αμυγδαλιά.

👉Αναζητήστε συνταγές με τη χρήση αμύγδαλου.

💡Θυμάμαι και τα αυτοσχέδια παιχνίδια με τα αμύγδαλα. Από ότι έμαθα μεγαλώνοντας, σε κάποια μέρη (Κύπρος) τα έλεγαν Λουκούι.

Η εξάσκηση στον στόχο ήταν η δεξιότητα που αποκτούσες. Μερικά αμύγδαλα,10-20 το κάθε παιδί, μια λακκούβα σε χώμα, μια γραμμή ως αφετηρία, ένας ταμίας για το μοίρασμα και καλό σημάδι!

👀Ψάξτε τώρα στο χάρτη ή στο διαδίκτυο να βρείτε χωριά με το όνομα Αμυγδαλιά.