Η αγκαλιά: Επίσκεψη στο Μουσείο Νεώτερης Κεραμικής

Ανακαλύπτουμε τα μυστικά του πηλού

Καλό μου ημερολόγιο,

Σήμερα, για άλλη μια φορά, περάσαμε πολύ όμορφα με τα παιδιά. Επισκεφτήκαμε το Μουσείο της Νεώτερης Κεραμικής. Ομολογώ ότι είμαστε τυχεροί που υπάρχει κοντά μας ένα τόσο πρόσχαρο μουσείο με ωραίες δραστηριότητες. Η επίσκεψη ήταν ενδιαφέρουσα για τα παιδιά και ήταν πολύ χαρούμενα!

Ο χώρος τους εντυπωσίασε. Πόσες φορές έχουν τη δυνατότητα να μπουν σε ένα τέτοιο χώρο, όπου στεγάζεται το μουσείο.

Ας πούμε την ιστορία του.

(Μέσα στο ίδιο το μουσείο υπάρχουν όλες οι πληροφορίες.)

Το μουσείο βρίσκεται στην οδό Μελιδώνη 4-6, δίπλα στον Κεραμικό.

Πάμε αρκετά χρόνια πίσω, παιδιά. Το 1875,ένας κρασέμπορος, ο Δημήτρης Πετρόπουλος (1830- 1905), ο οποίος καταγόταν από την Πελοπόννησο, είχε την επιχείρησή του στο κέντρο της Αθήνας στην οδό Ευριπίδου. Αγόρασε το οικόπεδο, που βρίσκεται το μουσείο, από την Καλλιόπη και την Στυλιανή Πάνου.

Εκεί λοιπόν έχτισε το σπίτι του, μάλλον την ίδια χρονιά, όπου εγκαταστάθηκε η μεγάλη οικογένειά του: o ίδιος, η γυναίκα του Βασιλική και οι επτά γιοι τους.

Στη συνέχεια το σπίτι το κληρονόμησε ο μικρότερος γιος του Δημήτρη, ο Σωκράτης Πετρόπουλος (1884-1931), ο οποίος έμεινε σε αυτό, μαζί με τη γυναίκα του Αικατερίνη και τα έξι παιδιά τους.

Μετά το 1935, εκτός από την οικογένεια Πετροπούλου, στο σπίτι έμειναν και άλλοι, ενοικιάζοντας διάφορα τμήματά του.

Το 1969, έγινε αναγκαστική απαλλοτρίωση του σπιτιού για αρχαιολογικούς σκοπούς από τη Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Αναστηλώσεως.

Το 1973 η οικογένεια Πετροπούλου αποχώρησε και το σπίτι πλέον ανήκε στο ελληνικό δημόσιο.

Μερικά τμήματά του χρησιμοποιήθηκαν ως κατοικία με άδεια από το υπουργείο Πολιτισμού.

Λειτούργησε και ως γραφεία της Γ' και ΚΑ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και άλλων υπηρεσιών του Υπουργείου Πολιτισμού.

Το 1996, το υπουργείο Πολιτισμού παραχώρησε στο Κέντρο Μελέτης Νεώτερης Κεραμικής το ακίνητο για να μεταφέρει εκεί τους εκθεσιακούς του χώρους και τις άλλες δραστηριότητες του που αφορούν στην έρευνα και την προβολή της χρηστικής κεραμικής των νεότερων χρόνων.

Τελικά τον Απρίλιο του 1999, εγκαταστάθηκε στο κτίριο το Κέντρο Μελέτης Νεώτερης Κεραμικής και στις 18 Μαϊου 2000 άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό.

Έτσι κι εμείς παιδιά, μπορούμε να επισκεπτόμαστε τώρα το μουσείο και να παρακολουθούμε τις δράσεις του.

Ανακαλύψαμε τα μυστικά του πηλού στον χώρο και στον χρόνο

19ος αιώνας ως σήμερα.

Ο αγγειοπλάστης είναι αυτός που έφτιαχνε τα αγγεία και στο μουσείο μας μίλησαν για τα χρηστικά αντικείμενα δηλαδή αυτά που χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι καθημερινά, όπως πιάτα, λεκάνες, σκάφες, μεγάλες στάμνες και διάφορα δοχεία. Τα δοχεία αυτά λέγονταν «τζάρες» και έβαζαν μέσα τρόφιμα. Αποθήκευαν τυριά και παστά τρόφιμα.

Οι αγγειοπλάστες εκτός από τα εποχιακά εργαστήρια χειροποίητων αγγείων που έστηναν και εργάζονταν από τα μέσα Απριλίου ως τα τέλη Σεπτεμβρίου, μετακινούνταν και σε διάφορες περιοχές κι έφτιαχναν πιθάρια και τζάρες.

Συνήθως νοίκιαζαν μεγάλους χώρους όπως ελαιοτριβεία που τότε δεν λειτουργούσαν, για να μπορεί ο αγγειοπλάστης να φτιάξει πολλά πιθάρια συγχρόνως.

Τι υλικό χρησιμοποιούσαν;

Τα κεραμικά υλικά βασίζονται στο αργιλώδες χώμα που είναι και η πρώτη ύλη κατασκευής τους.To xώμα που λέγεται αργιλόχωμα, είναι δύο ειδών, η καστανοκίτρινη και η κόκκινη άργιλος.

Περνούσε από μια επεξεργασία για να γίνει πηλός και να χρησιμοποιηθεί.

Το αργιλόχωμα το έπαιρναν από κτήματα που νοίκιαζαν. Συχνά άνοιγαν σήραγγες σε λόφους και μετέφεραν το αργιλόχωμα έξω από τα εργαστήρια. Εκεί απλωνόταν και την επόμενη μέρα κοπανιζόταν. Ένα μέρος του μόνο κοσκινιζόταν (μπουχός). Έφερναν και το νερό από κοντινές πηγές και το έριχναν στο χώμα που ήταν χοντρόκοκκο (ακοσκίνιστο) κι ακολουθούσε η διαδικασία που λεγόταν «λιώσιμο». Μετά πρόσθεταν το κοσκινισμένο, τον «μπουχό», για να πήξει ο πηλός.

Με ένα χοντρό ξύλο «τρυπούσαν» τη λάσπη, για να λιώσει καλά και ν' αποκτήσει ομοιογενή υφή.