Σαν σήμερα, τα πιο παλιά χρόνια, τα παιδιά έλεγαν τα κάλαντα της άνοιξης, από το πρωί. Μα, θα μου πείτε, υπάρχουν κάλαντα για την άνοιξη; Φυσικά!
Τα κάλαντα είναι τα τραγούδια που λέμε για να αναγγείλουμε κάτι ευχάριστο όπως τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά.
Έτσι και τώρα τα παιδιά τραγουδώντας θα αναγγείλουν τον ερχομό της άνοιξης και το τέλος του χειμώνα. Θα τραγουδήσουν την επιστροφή των χελιδονιών, που είναι οι προάγγελοι της άνοιξης.
Χελιδόνισμα
Ήρθε, ήρθε χελιδόνα,
ήρθε κι άλλη μεληδόνα,
κάθισε και λάλησε,
και γλυκά καλάηδησε:
<<Μάρτη, Μάρτη μου καλέ,
και Φλεβάρη φοβερέ,
κι αν φλεβίσεις κι αν τσικνίσεις,
καλοκαίρι θα μυρίσεις.
Κι αν χιονίσεις, κι αν κακίσεις,
πάλιν άνοιξη θ' ανθίσεις>>.
Δημοτικό τραγούδι από τη Θράκη
Σε άλλα μέρη λένε:
Του Μάρτη χελιδονίσματα
Χελιδόνα έρχεται
από μαύρη θάλασσα
θάλασσα επέρασε
τη φωλιά δεν ξέχασε
εν δυο, εν δυο.
Μάρτη, Μάρτη βροχερέ
και Απρίλη δροσερέ
τα πουλάκια κελαηδούν
τα δεντράκια φύλλα ανθούν
τα πουλάκια αυγά γεννούν
κι αρχινούν να τα κλωσούν.
Τα παιδιά ετοιμάζονταν ανά ομάδες γι' αυτή τη γιορτή, αρκετές ημέρες πριν. Κατασκεύαζαν μια ξύλινη χελιδόνα την οποία την τοποθετούσαν στο ''μικρό ξύλινο κλουβί''. Έβαζαν και κουδουνάκια. Είναι συμβολικά, γιατί με τον ήχο τους ''ξυπνούν τη φύση και καλούν την άνοιξη να έρθει. Το στόλιζαν και με πράσινα κλαδιά για να δείξουν την αναγέννησή της.
![]() |
Χελιδόνα της Τερπνής |
Κρατώντας ένα καλάθι επισκέπτονταν τα σπίτια τραγουδώντας και τους έδιναν γλυκίσματα, φαγώσιμα, δηλαδή φιλέματα, όπως τα έλεγαν. Πολλές φορές έπαιρναν και χρήματα.
![]() |
Μπενάκειο Μουσείο |
Το έθιμο ήταν πανελλήνιο.
Σε όλη την Ελλάδα υπήρχε με διάφορα τραγούδια.
Τα χελιδονίσματα είναι ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του στ' αρχαία χρόνια και δυστυχώς χάνεται.
Μέχρι σήμερα βέβαια οι μητέρες δένουν στα χέρια των παιδιών τους ένα χρωματιστό βραχιολάκι από άσπρες και κόκκινες κλωστές, για να μην τα κάψει ο ήλιος. Το βραχιολάκι αυτό το κρατάμε μέχρι την Ανάσταση ή μέχρι να δούμε τα πρώτα χελιδόνια. Τότε το βγάζουμε και το κρεμάμε σε μια τριανταφυλλιά ή το ρίχνουμε στα κεραμίδια για να πάρει κάποιο χελιδόνι και να χτίσει τη φωλιά του.
Φωτογραφία χελιδόνας Τερπνής σε ξύλινο κλουβί.
https://gevstikipatridognosia.blogspot.com/2018/10/blog-post_20.html
Φωτογραφία ξύλινης χελιδόνας από το Μπενάκειο Μουσείο
Φωτογραφία παιδιών που λένε τα χελιδονίσματα και
φωτογραφία από αρχαίο αγγείο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.