Η αγκαλιά: Το κουτί της Πανδώρας

Άνοιξέ το

Αγαπημένο μου ημερολόγιο,

Οι μύθοι και οι ιστορίες από την αρχαία Ελλάδα είναι ιδιαίτεροι. Αποτελούν τα πρώτα δημιουργήματα της φαντασίας του ανθρώπου.

Το δέος προς το άγνωστο ήταν εκείνος ο λόγος που τον οδήγησε στη δημιουργία των μύθων προκειμένου να εξηγήσει και να κατανοήσει αυτό το άγνωστο. Είναι προϊόντα της ικανότητας του ανθρώπου να χρησιμοποιεί συμβολισμούς γι' αυτά που γράφει και λέει. Αυτό ονομάζεται απομυθοποίηση του μύθου.

Χρειάζεται να σκεφτόμαστε λίγο πιο βαθιά για να το κάνουμε αυτό και να συνδυάζουμε πολλές και διαφορετικές σκέψεις. Με διαλογική συζήτηση μπορούμε παιδιά, να τα καταφέρουμε.

Στην αρχή απολαμβάνουμε τον μύθο με την αφήγησή του κι έπειτα σιγά σιγά προσπαθούμε να εμβαθύνουμε. Πολλοί πιστεύουν ότι χάνεται η μαγεία και η ευχαρίστηση όταν απομυθοποιούμε. Με μια πιο προσεκτική προσέγγιση όμως και διάφορες δραστηριότητες νομίζω ότι το ενδιαφέρον μεγαλώνει και παράλληλα αμβλύνεται η αφαιρετική σκέψη.

Ο μύθος της Πανδώρας έχει μεγάλο ενδιαφέρον.

Ας δούμε τον μύθο που τον λέμε τώρα:

«Το κουτί της Πανδώρας»

Πανδώρα (παν + δώρα): με όλα τα δώρα

Ο Δίας ήταν πολύ ενοχλημένος από τον Προμηθέα, ξέρετε, τότε που έκλεψε τη φωτιά από τους θεούς και την έδωσε στους ανθρώπους.

Αυτός είναι ένας άλλος μύθος, παιδιά.

Για να τιμωρήσει λοιπόν τους ανθρώπους, ανέθεσε στον Ήφαιστο, στο σπουδαίο σιδερά και καλλιτέχνη, να φτιάξει μια γυναίκα από πηλό με ανθρώπινη φωνή.

Πήγε και του είπε:

-Θέλω να μου φτιάξεις μια γυναίκα που όμοιά της δεν θα υπάρχει σε όλον τον κόσμο.

Ο Ήφαιστος εργάστηκε σκληρά, μέρα και νύχτα, ανακατεύοντας χώμα και νερό και δημιουργώντας διάφορα καλούπια. Όταν δεν του άρεσε κάποιο ξεκινούσε από την αρχή. Κάποτε σταμάτησε να πελεκάει και βγήκε από το εργαστήρι του αγκαλιά με ένα άγαλμα.

Το πήγε μπροστά στον Δία και το έδειξε. Εκείνος έμεινε ακίνητος να το κοιτάζει.

Ήταν ένα αριστούργημα! Ήθελε όμως να την κάνει ανεπανάληπτη και προικισμένη με όλα τα καλά του κόσμου.

Ζήτησε λοιπόν από κάθε θεό και θεά να της δώσει ένα καλό πράγμα, μια αρετή.

Στην Αθηνά, που ήταν η θεά της σοφίας και κόρη του Δία, άρεσε αυτό το πήλινο δημιούργημα και του έδωσε εξυπνάδα. Δίδαξε τη γυναίκα πώς να υφαίνει και να ντύνεται. Η Αφροδίτη η θεά της ομορφιάς και του έρωτα της έδωσε γοητεία και χάρη. Η Ήρα την αξιοπρέπεια, η θεά Άρτεμις δύναμη και ευκινησία. Ο θεός Ερμής της έδωσε την ομιλία και την πονηριά. Την δίδαξε ακόμη πως να εξαπατά. Ο Δίας την έπιασε από το χέρι και της χάρισε το δώρο των δώρων: τη ζωή.

Τότε η Πανδώρα που είχε όλων των θεών τα δώρα ζωντάνεψε.

Την έφερε έξω να τη δουν όλοι άνθρωποι και θεοί, καμαρωτή με όλα τα στολίσματά της. Έμειναν έκθαμβοι θεοί αθάνατοι, άνθρωποι θνητοί μόλις αντίκρισαν τα μάτια τους το θαύμα.

Της έδωσαν όμως κι από ένα δώρο-συμφορά για τους ανθρώπους γιατί ο Δίας, είπαμε παιδιά, είχε σκοπό να μην αφήσει ατιμώρητους τους ανθρώπους για τη φωτιά.

Η Πανδώρα ήταν το ωραίο κακό αντί καλό, ως αντίδωρο (παγίδα) για τη φωτιά.

Έτσι της έδωσε ένα πιθάρι με όλες τις φοβερές συμφορές,

όπως το μίσος, την κακία, την απάτη, την πείνα, τη βία, την σκληρότητα, την πλεονεξία, την πείνα, τις αρρώστιες και τον πόλεμο. Στον πάτο του πιθαριού ο Δίας είχε βάλει την Ελπίδα. Με μία προϋπόθεση όμως, ότι ποτέ αυτή δεν θα ανοίξει το πιθάρι.

Ο φτερωτός Ερμής, ο αγγελιοφόρος των θεών, ανέλαβε να την κατεβάσει στη γη.

-Πού νομίζετε ότι την πήγε αμέσως;

Mα φυσικά στον Προμηθέα, αυτόν που ήθελε να εκδικηθεί πρώτα ο Δίας.

Ο Προμηθέας όπως σημαίνει το όνομά του παιδιά, είναι αυτός που σκέφτεται πριν κάνει κάτι. Τα προβλέπει «εκ των προτέρων» όλα, είναι δηλαδή ...πώς τον λέμε...Α, είναι προνοητικός!

Κοίταξε καλά καλά την όμορφη Πανδώρα και είπε στον Ερμή:

-Eίναι πραγματικά πολύ όμορφη μα δεν τη θέλω. Πήγαινε να τη δώσεις αλλού!

Ο Προμηθέας προειδοποίησε και τον αδελφό του τον Επιμηθέα ότι δεν πρέπει να δεχτεί δώρα ποτέ από την Δία.

Του είπε λοιπόν:

-Επιμηθέα, μην τη δεχτείς αυτή τη γυναίκα. Θα μας δημιουργήσει προβλήματα. Δεν μπορεί ο Δίας να μας κάνει δώρα. Αποκλείεται να ξέχασε που έδωσα την φωτιά στους ανθρώπους. Είναι παγίδα, μην τη δεχτείς, διώξ' την!

Ο Επιμηθέας όμως παιδιά, που δεν σκεφτόταν πολύ πριν κάνει κάτι, σκεφτόταν «εκ των υστέρων», θαμπώθηκε από την ομορφιά της, μόλις την είδε. Αγνόησε την προειδοποίηση του αδελφού του, την ερωτεύτηκε και την κράτησε κοντά του.

Ο Δίας ήταν ικανοποιημένος που η παγίδα του έπιασε.

Ο Ερμής λίγο πριν φύγει είπε στον Επιμηθέα:

-Επιμηθέα, πάρε αυτό το άθραυστο πιθάρι, που είναι δώρο του Δία στους ανθρώπους. Αλλά πρόσεξε καλά, η διαταγή του είναι να μην το ανοίξει κανένας χωρίς την άδειά του.

Ο Ερμής έφυγε προς τον Όλυμπο και η ζωή συνεχίστηκε.

Ο Επιμηθέας και η Πανδώρα ήταν πολύ ευτυχισμένοι όσο κανένα άλλο ζευγάρι στον κόσμο. Κάποιες φορές ο Επιμηθέας θυμόταν τα λόγια του αδερφού του και σκεφτόταν πως δεν είχε δίκιο τότε. Αναρωτιόταν πώς ένα τόσο γλυκό πλάσμα θα έκανε κακό.

Πραγματικά, παιδιά, η Πανδώρα ήταν τόσο καλή, ευγενική και γλυκιά γυναίκα που απορούσες γιατί είχε φοβηθεί τόσο πολύ ο Προμηθέας.

Ο καιρός περνούσε κι όλα αυτά ξεχάστηκαν.

Η Πανδώρα ωστόσο συχνά αναρωτιόταν τι να είχε μέσα εκείνο το άθραυστο πιθάρι που είχε αφήσει ο Ερμής και το είχαν τοποθετήσει σε μιαν άκρη του καθιστικού τους.

Έγινε, λοιπόν, πολύ σημαντικό να μάθει τι κρυβόταν μέσα στο πιθάρι.

Τέλος δεν μπορούσε να αντισταθεί πλέον. Μια μέρα, όταν όλοι ήταν έξω, εκείνη σύρθηκε μέχρι το παράθυρο και είπε:

-Eίναι ξεκλείδωτο, σκεπασμένο με ένα απλό πώμα. Θα ανοίξει πολύ εύκολα και κανείς δε θα με δει. Έστω για λίγο, να, τόσο λίγο...

Τα δάχτυλά της ανασήκωσαν λίγο το καπάκι και το άφησε με δύναμη.

Αυτό ήταν! Δε χρειάστηκε άλλο!

Γύρω της απλώθηκε ένας ανεμοστρόβιλος κι ένα μαύρο σύννεφο σκέπασε τα πάντα.

Το σπίτι της Πανδώρας και του Επιμηθέα γέμισε με όλες τις συμφορές, τις δυστυχίες, τις αρρώστιες, τις κακίες. Όλα τα κακά του κόσμου έβγαιναν το ένα μετά το άλλο ώσπου όλο το σπίτι γέμισε και κατακλείστηκε τόσο πολύ που άρχισαν να βγαίνουν και να σκορπίζονται κι έξω από το σπίτι. Απλώθηκαν παντού σε όλον τον κόσμο.

Λίγες σκέψεις

Η Γη μας χάρισε απλόχερα τα πάντα κι εμείς ανοίξαμε το «κουτί της Πανδώρας».

Μέρα με τη μέρα καταστρέφουμε ότι πολύτιμο και αγνό βρίσκουμε μπροστά μας. Τη φύση, τα ζώα, τους ανθρώπους, τις αξίες μας.

Ας μην ξεχνάμε όμως ότι αυτό που μας μένει ακόμα είναι η ελπίδα που είχε μείνει στον πάτο...

👉Στο βίντεο που ακολουθεί μπορείτε να παρακολουθήσετε τον μύθο.

Ας αλλάξουμε λίγο τον μύθο, παιδιά.

Οι συμφορές σκορπίστηκαν με τον τρόπο που είδαμε και ήταν η τιμωρία που έδωσε ο Δίας στους ανθρώπους.

-Αν θέλαμε να κάνουμε τώρα το αντίθετο και ν' αλλάξουμε κάτι από τον κόσμο, τι θα σκορπίζαμε;

Πολλές οι απαντήσεις όπως συνεργασία, καλοσύνη, αγάπη, ενσυναίσθηση, γενναιοδωρία, ευγένεια, η βοήθεια, η ειρήνη, η γαλήνη, ο σεβασμός, η υπομονή και ό,τι όμορφο έχει ο καθένας μέσα του.

-Πώς θα κάναμε αυτό το μοίρασμα;

Με το ταχυδρομείο, πλατεία σε πλατεία, με αεροπλάνο, με τρένο, με καράβι, με μηνύματα, με αερόστατο...

Έτσι συνδυάσαμε τα εικαστικά με την μυθολογία και φτιάξαμε διαφορετικά το κουτί της Πανδώρας.

Γράψαμε σε χαρτάκια πέντε αξίες που μας αντιπροσωπεύουν και τις παίρνουμε μαζί μας στο αερόστατο για να τις δουν κι άλλοι. Με την προτροπή πάνω στο κουτί «Άνοιξέ το».