Η αγκαλιά: Θούριος- Ρήγας Φεραίος

Μια Προσταγή Μεγάλη

Aγαπημένο μου ημερολόγιο,

''Θούριος'', του Ρήγα Βελεστινλή! 125 στίχοι, γραμμένοι με το χέρι σε πολλά αντίγραφα, πολλοί άνθρωποι τον έμαθαν απέξω.

Ο πιο διαδεδομένος πατριωτικός ύμνος πριν από την επανάσταση του 1821.Γράφτηκε το 1797 και τον τραγουδούσαν σε συγκεντρώσεις για να ξεσηκωθούν οι Έλληνες.

Ήταν ένα προσκλητήριο για επανάσταση των λαών κατά της τυραννίας των Τούρκων.

Θούριος: σημαίνει ορμητικός(αρχαιοελληνικός όρος).

Ρήγας Φεραίος ή Βελεστινλής:

Ο Ρήγας Βελεστινλής είναι ένας από τους πρωτοπόρους της Επανάστασης του 1821. Ο τόπος καταγωγής του είναι το Βελεστίνο της Μαγνησίας ή η αρχαία πόλη των Φερών που βρίσκεται κοντά στο Βελεστίνο. Έζησε στην Κωνσταντινούπολη, στη Βλαχία και στη Βιέννη. Εκεί εξέδωσε ποιήματα, προκηρύξεις και την περίφημη Χάρτα του.

Χάρτα του Ρήγα

Με τα έργα του θέλησε να ξεσηκώσει τον ελληνικό λαό και τους άλλους υπόδουλους λαούς των Βαλκανίων εναντίον των Τούρκων. Στο επαναστατικό του τραγούδι ''ο Θούριος'' υμνεί την ελευθερία. Πέθανε με μαρτυρικό τρόπο στο Βελιγράδι(Σερβία).

Θούριος (απόσπασμα)

Στους σαράντα πρώτους στίχους του, ο Ρήγας Βελεστινλής, δίνει μεγάλη σημασία στην ιδέα της ελευθερίας.

Ως πότε παλικάρια να ζούμεν στα στενά,

μονάχοι σα λιοντάρια, στις ράχες στα βουνά;

Σπηλιές να κατοικούμε, να βλέπουμε κλαδιά,

να φεύγωμ' απ' τον κόσμον, για την πικρή σκλαβιά.

Να χάνωμεν αδέλφια, Πατρίδα και γονείς,

τους φίλους, τα παιδιά μας και όλους τους συγγενείς.

Καλλιώ 'ναι μιας ώρας ελεύθερη ζωή,

παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή.

Τι σ' ωφελεί αν ζήσης, και είσαι στη σκλαβιά,

στοχάσου πως σε ψένουν καθ' ώραν στη φωτιά.

Βεζύρης, Δραγουμάνος, Αφέντης κι αν σταθής,

ο τύραννος αδίκως, σε κάμει να χαθής.

Ο Σούτζος, κι ο Μουρούζης, Πετράκης, Σκαναβής,

Γκίκας και Μαυρογένης, καθρέπτης, είν' να ιδής.

Ανδρείοι Καπετάνοι, παπάδες, λαϊκοί,

σκοτώθηκαν κι Αγάδες, με άδικον σπαθί.

Κι αμέτρητ' άλλοι τόσοι, και Τούρκοι, και Ρωμιοί,

Ζωήν, και πλούτον χάνουν, χωρίς καμιά 'φορμή.

Ελάτε μ' έναν ζήλον, σε τούτον τον καιρόν,

να κάμωμεν τον όρκον, επάνω στον Σταυρόν.

Συμβούλους προκομμένους, με πατριωτισμόν,

να βάλλωμεν εις όλα, να δίδουν ορισμόν.

Οι νόμοι νάν' ο πρώτος, και μόνος οδηγός,

και της πατρίδος ένας, να γένη Αρχηγός.

Γιατί κ' η αναρχία, ομοιάζει την σκλαβιά,

να ζούμε σα θηρία, είν' πλιο σκληρή φωτιά.

Και τότε με τα χέρια, ψηλά στον Ουρανόν,

ας πούμ' απ' την καρδιά μας, ετούτα στον Θεόν.

Εδώ σηκώνονται οι Πατριώτες ορθοί, και υψώντες

τας χείρας προς τον ουρανόν, κάμνουν τον Όρκον:

''Ω βασιλεύ του κόσμου, ορκίζομαι σε Σε,

στην γνώμην των Τυράννων να μην ελθώ ποτέ!

Μήτε να τους δουλεύσω, μήτε να πλανηθώ

εις τα ταξίματά τους, για να παραδοθώ.

Εν όσο ζω στον κόσμο, ο μόνος μου σκοπός,

για να τους αφανίσω, θε να 'ναι σταθερός.

Πιστός εις την πατρίδα , συντρίβω τον ζυγόν,

αχώριστος για να 'μαι, υπό τον στρατηγόν.

Κι αν παραβώ τον όρκον, ν' αστράψ' ο ουρανός,

και να με κατακάψη, να γένω σαν καπνός!''

(Τέλος όρκου)

Μαργαρίτα Κ.

Δραστηριότητες

👉Ο πρώτος στίχος λέει ''Ως πότε παλικάρια..''.

Τι θέλει να δείξει ο ποιητής;

Ο ποιητής δείχνει την απελπισία, την αγανάκτηση και την οργή του για τις άθλιες συνθήκες των σκλαβωμένων Ελλήνων. Δεν αντέχει άλλο την καταπίεση και την εκμετάλλευση.

👉Ποιες συμφορές προκαλεί η σκλαβιά;

Ο πόλεμος όπως λέει ο ποιητής κάνει τους ανθρώπους να χάνουν τη ζωή τους, να κλαίνε τα παιδιά τους, τους συγγενείς και τα αδέλφια τους που χάθηκαν, τους φίλους τους και την πατρίδα τους.

Φεύγουν από τον κόσμο, από τις πόλεις, τα χωριά και τα σπίτια τους που ζούσαν όλοι μαζί, για να πάνε σε μακρινά μέρη και να ζήσουν ελεύθεροι ή να ζουν με ανασφάλεια (στενά), σε έρημες περιοχές, μοναχικά όπως τα λιοντάρια, να μένουν σε σπηλιές και όχι σε σπίτια και να βλέπουν κλαδιά (δάση), μακριά από ανθρώπους.

👉Τι πιστεύει ο ποιητής για την ελευθερία;

Καλλιώ 'ναι μιας ώρας ελεύθερη ζωή,

παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή.

Πιστεύει ότι αξίζει περισσότερο να ζήσεις ακόμα και μόνο μία ώρα ελεύθερος, παρά να ζεις σαράντα χρόνια σκλαβωμένος. Πιστεύει ότι αξίζει τον κόπο να κάνει ο άνθρωπος τα πάντα για να αποκτήσει την ελευθερία του.

Τι σ' ωφελεί αν ζήσης και είσαι στη σκλαβιά.

Μιλάει στους σκλαβωμένους και τους λέει ότι η ζωή χωρίς ελευθερία δεν έχει αξία.

👉Στη συνέχεια σε ποιους απευθύνεται ο ποιητής;

Απευθύνεται σε όλους τους Έλληνες -Ρωμιούς αλλά και στους άλλους λαούς των Βαλκανίων αλλά ακόμη και στους Τούρκους που καταπιέζονται. Ακόμη καλεί κι όποιον έχει αξιώματα (δηλαδή αφέντη, βεζύρη και άλλα) ή είναι ένας απλός άνθρωπος, αλλά τον εκμεταλλεύεται ο τύραννος να αντιδράσει και να επαναστατήσει.

👉Πώς θέλει ο ποιητής να δώσουν υπόσχεση για αγώνα;

O ποιητής θέλει να δώσουν όρκο στο Σταυρό.

👉Ποιο είναι το όραμά του για το κράτος που θα φτιαχτεί;

Θέλει να γίνει ένα κράτος δίκαιο, με ικανούς αρχηγούς που ν' αγαπάνε την πατρίδα.

Να φτιαχτούν νόμοι για να μην υπάρχει αναρχία. Απαραίτητη είναι η υπακοή στους νόμους γιατί η αναρχία είναι δουλεία. Οι νόμοι πρέπει να υπερασπίζονται τα δικαιώματα των ανθρώπων.

👉Σε τι θα δεσμεύονται με τον όρκο;

Δε θα κάνουν ότι λέει ο κατακτητής.
Δε θα δουλεύουν για τα συμφέροντα των κατακτητών, ούτε θα παρασυρθούν από τις υποσχέσεις τους.
Μόνος σκοπός τους θα είναι ο αγώνας για να αφανίσουν τον εχθρό.
Υπακοή στον αρχηγό τους.
Πίστη στην πατρίδα.
Σκληρή τιμωρία σε όσους παραβούν τον όρκο.