Πρωταπριλιά!

Πρωταπριλιάτικο ψέμα

Αγαπημένο μου ημερολόγιο,

1η Απριλίου! Η πρώτη Απριλίου είναι συνδεδεμένη με τη σχεδόν παγκόσμια συνήθεια να λένε οι άνθρωποι αθώα ψέματα και να ανταλλάσσουν ψευδείς ειδήσεις. Θυμάμαι αυτή τη μέρα να έχω ξεγελαστεί πολλές φορές από τα παιδιά. Πρωταπριλιά! φωνάζουν με χαρά. Πάντα όμως  αντιμετώπιζα τα αθώα ψέματα με καλή διάθεση και χιούμορ. Έτσι θα κάνω κι αυτή τη φορά. Για να δούμε τι θα σκαρφιστούν και φέτος!

Από πού προέρχεται το έθιμο;

Είναι αμφίβολη η ρίζα του.

Υπάρχουν δυο εκδοχές.

Η πρώτη εκδοχή είναι πολύ παλιά. Λένε ότι προέρχεται από τους αρχαίους Κέλτες, που είναι μια ομάδα ινδοευρωπαϊκών λαών, η οποία εμφανίστηκε στην Ευρώπη και στη Μικρά Ασία. 

Οι Κέλτες ήταν πολύ καλοί ψαράδες. 

Συνήθιζαν την Πρωταπριλιά να πηγαίνουν για ψάρεμα. 

Επειδή τις περισσότερες φορές γύριζαν με άδεια χέρια, επινοούσαν διάφορες ψεύτικες ιστορίες για μεγάλα ψάρια που τους ξέφευγαν δήθεν την τελευταία στιγμή. 

Αλεξάνδρα Δ.

Ακόμα και σήμερα οι Γάλλοι ονομάζουν το πρωταπριλιάτικο ψέμα «ψάρι του Απρίλη» (poisson d' Avril) ενώ οι Άγγλοι ονομάζουν την 1η Απριλίου «μέρα του ανόητου».(Αpril foolday's).

H δεύτερη εκδοχή προέρχεται από τη Γαλλία του 16ου αιώνα που ως αρχή του έτους είχαν την 1η Απριλίου. Ο βασιλιάς Κάρολος 9ος όμως το 1564, την μετέθεσε από την 1η Απριλίου στην 1η Ιανουαρίου για να συμβαδίζει ημερολογιακά η Γαλλία με τις άλλες χώρες.

Η αλλαγή αυτή δεν άρεσε σε όλους. Πολλοί δυσαρεστήθηκαν γιατί έπρεπε ν' αλλάξουν τις εργασίες τους με βάση το νέο ημερολόγιο.

Εκείνοι όμως που δέχτηκαν το γεγονός χωρίς δυσαρέσκεια άρχισαν να πειράζουν όσους συνέχιζαν να τηρούν την παλαιά πρωτοχρονιά(1η Απριλίου), λέγοντάς τους περιπαιχτικά ψέματα, κάνοντάς τους πρωτοχρονιάτικα δώρα και διαδίδοντας ψευδείς ειδήσεις.

Βίβιαν Β.

Το έθιμο μεταδόθηκε στην Ελλάδα από τη Δυτική Ευρώπη την εποχή των Σταυροφόρων.

Λέμε αθώα ψέματα με σκοπό να ξεγελάσουμε κάποιον. Σε κάποιες περιοχές πιστεύουν ότι όποιος καταφέρει να ξεγελάσει τον άλλον, θα έχει την τύχη με το μέρος του, όλη την υπόλοιπη χρονιά.

Η Πρωταπριλιά και η Πρωτομαρτιά, ως «πρωτοχρονιές» παλιότερα, αλλά και ως σημεία μετάβασης στην άνοιξη, έχουν συνδεθεί με τα ψέματα που λέγονται για να στρέψουν αλλού την προσοχή του κακού και να πραγματοποιηθούν δύσκολες εργασίες όπως βαφή νημάτων, εκτροφή μεταξοσκώληκα, παραγωγή εφτάζυμου ψωμιού κ.λπ.

Η Πρωταπριλιά παραμένει ημέρα διάδοσης ψευδών ειδήσεων αλλά σήμερα λέγονται πλέον για να διασκεδάσουν.

Καλό μήνα σε όλους!

Πηγές

Μέγα Γ.Α., Ελληνικαί εορταί και έθιμα λαϊκής λατρείας

Περιοδικό «Παράθυρο στην Εκπαίδευση», τεύχος 38, Μάρτιος -Απρίλιος 2006